Een jongetje dat tomatenplanten kweekte en joggingbroeken droeg – dat was Måns Zelmerlöw, naar eigen zeggen, op zijn twaalfde. Hij viel buiten de groep, maar werd door een nieuwe vriend opgemerkt en gered. Die vertelling lag ten grondslag aan de visuele vertoning van Heroes, het lied waarmee hij in 2015 het songfestival won. Een jaar later presenteerde hij het festival en dus is er alle reden om op hoge golven te varen en niet meer in de diepte te kijken. Toch laat Zelmerlöw op zijn nieuwe album het tweede niet na. Chameleon verscheen begin december 2016 en is vooral heel poppy – maar vlak de teksten (vaak van Måns zelf) niet uit.

‘We won’t fall back to Earth tonight.’
De eerste track, Glorious, gaat over euforie. Two hearts in victory, en: In this moment nothing matters. Maar eigenlijk gaat het juist niet over euforie – het gaat over euforisch willen zijn. De zanger probeert zijn beoogde geliefde over te halen tot glorie (of tot seks, voor wie de verlangens simpeler weerspiegeld wil zien). Your castle walls are made of hurt. I’ll tear them down with fearless love. Maar: zij is bezeerd, en hij kan daar alleen moed tegenover stellen. Dit lied is familie van Heroes: het stelt het doel vast (euforie, overwinning, heldendom) maar getuigt van een gebutst randje. Want dat doel is dus nog steeds maar niet bereikt.

‘There’s a hole in the soul of Happyland’
Van de trieste vaststelling in de tweede track over wat het leven, of de liefde, is (‘It’s all a beautiful lie‘) wordt het nog een trapje cynischer in Happyland. We stay hide in our castles made of sand. En: I guess we all fucked up, welcome to Happy, Happy, Happy Happyland. Zelmerlöw schreef niet mee aan dit lied, maar hij staat niet bekend als iemand die hersenloos achter zijn eigen carrière aan hobbelt. Hij zal dit lied dus bewust gekozen hebben. Happyland kan in nauwe zin gaan over de verwoesting van een relatie, maar dan zouden de tekstschrijvers de woorden ‘we all‘ niet gebruiken. Het is dus een aanklacht. Tegen de huidige maatschappij? Tegen de oppervlakkigheid? Tegen oorlog en verwoesting en honger in de gebieden die zichzelf niet vrolijk ‘Happyland’ kunnen noemen? Dat wordt niet verteld, maar de melodie doet vrolijk aan, en de titel natuurlijk ook, en juist daardoor komt de boodschap nog een tikje scherper over.

‘I see the man in the mirror. I’ll change him today.’
Intussen zijn we met track drie dus al op rock bottom. Hoe gaat deze vertelling verder? Via Round, round, een boos lied over wraak nemen na een afgebroken liefde, komen we aan bij Whistleblower. Ook daar een bittere constatering: wij zijn de nieuwe generatie en we moeten boeten voor wat jullie hebben achtergelaten. Maar ‘als het dan moet’, dan zal ik de whistleblower wel zijn: het kanarietje in de donkere mijn dat eerder dan ieder ander doorheeft dat er koolmonoxide ontsnapt. Uiteindelijk gaat ook deze tekst over dapper moeten zijn, net als de hoofdpersonen uit Heroes en Glorious: staring straight at the fire, never turning away – ‘ik moet recht de vlammen in blijven kijken, en me niet afwenden’.

‘Every time that you leave me I am loving it.’
Terug naar de relaties. In Hanging on to nothing lijkt het te gaan over een ongezonde liefde die maar doorvlamt, die maar niet los te laten is. ‘Ik ziet ernaar uit dat ik me niet van deze ketenen kan bevrijden, de ketenen die speciaal voor mij zijn gemaakt. ‘ En: ‘We proberen het steeds weer en we vallen op een steeds wanhopiger manier.’ Maar de tekst is gelaagder. En zieker. Want zoals de uitgelichte zin hierboven al aangaf, de ik-figuur zegt: ‘Elke keer als je me verlaat geniet ik weer.’ Sommige koppels zijn verslaafd aan het uit elkaar gaan (en aan het weer bij elkaar komen), en dit lied gaat dus over zo’n koppel. De littekens waar in het lied over gesproken wordt (I can’t hide the scars that we’ve been given) zijn gewénste littekens. Er staat dan ook niet voor niks een zinnetje in het lied dat pijnlijk lijkt, maar misschien wel met enige trots gezongen wordt: It’s unreal how we bleed.

‘What the heart wants, the world pays.’
Na Renegades (waarin deze zin een paar keer herhaald wordt: ‘wij zijn afvalligen, we zijn weglopers, en we rijden rechtstreeks naar de zon’) volgt Primal, een trotse schreeuw, nee nee, een brute schreeuw. Nadat eerst geconstateerd wordt: I spent a lifetime growing old – I was always in control – I was drying out is de oplossing voor dat dorre bestaan: we should be prouder than lions, roaring high above the crowd. En dat doet de ik-figuur dan ook. Al schiet hij er misschien weer een beetje in door: ‘En nu schijnt de zon als wij tegen elkaar zeggen: als ons hart iets wil, dan moet de wereld daar maar voor betalen.’ Primal is tekstueel de beste song van dit album. Dat komt aan de ene kant door stoere zinnen als: We’re loud and famous and we’ll never hide en aan de andere kant door de complexe toevoeging in de bridge van het lied. Daar wordt namelijk een paar keer deze bewering herhaald: Find what you love and then let it kill you. Cause there is no other way. Oftewel: je moet een leeuw zijn, je moet leren brullen, je moet je geluk najagen en de wereld heeft dat maar toe te laten, want ja hé zeg, je bent beroemd en je maakt lawaai – maar intussen weet de tekstschrijver, weet de zanger, weet Måns dat precies dat hem de das om zal doen. Het zal hem niet gelukkig maken. Het zal hem doden. Maar er is simpelweg geen andere manier waarop een leven te leiden valt.

‘Did I just make you make the wrong decision?’
Daar denken we nog wel een tijdje over na. En intussen cirkelt Chameleon naar een einde met Zelmerlöws eerdere single Fire in the rain (It’s because love we’re standing here today, we’re like fire in the rain) en met de laatste track Wrong decision, die een bijzonder droevige tekst heeft. Het verwoordt de twijfel na een verbroken relatie, maar ook hier weer is alles net weer wat beter geformuleerd dan in het doorsnee popliedje. Måns vraagt zich niet af of hij de verkeerde beslissing genomen heeft, nee, hij vraagt zich af of hij het meisje de verkeerde beslissing heeft láten maken. Hij zoekt de oorzaak bij zichzelf, ook al heeft zij hém verlaten. ‘Ik had niet gedacht dat het ooit makkelijk zijn, maar ook weer niet zo moeilijk als dit.’

Dus als we iets weten na dit album dan is het dat Måns Zelmerlöw zich niet enkel wil tonen als popprins in happyland. Want Wrong decision én de plaat eindigen vervolgens met het keer op keer gezongen pijnlijke zinnetje: I am not okay. I am not okay. I am not okay. I am not okay. I am not okay. I am not okay.