Ook al is het Songfestival Gods geschenk aan een verdeelde aarde, toch valt er altijd wel wat te klagen: dan zijn de jurkjes weer te kort, de dames te voluptueus, de muziek te popi-jopi of de podiumact zo vaag dat je er zelfs met een googlebril niets meer van kunt maken. Waar relatief weinig over wordt gemiept zijn de teksten, en dat terwijl op dat niveau nou niet echt de Parnassus kan worden beklommen. De standaard festivalklager laat de lyrics echter links liggen, en dat is deels voorstelbaar: sommige deelnemers, hoe getalenteerd ook, kunnen gewoon niet goed genoeg articuleren om de boodschap over te brengen. Tel daarbij op dat het grootste deel van de zangers en zangeressen in het Engels zingt terwijl dat niet hun moedertaal is en het lijkt niet eens zo heel erg gek dat niemand luistert naar wat er nou wordt gezegd.

Maar toch verdienen de teksten aandacht want er zitten juweeltjes tussen. Afgelopen jaren gingen bovendien een aantal teksten over de actualiteit: over de aanslagen op Parijs (Frankrijk, 2015), dat we moesten stoppen met oorlog voeren (Hongarije 2015) en het afgelopen jaar waren er meerdere inzendingen die verwezen naar de vluchtelingencrisis. Even leek er te zijn gebroken met de standaard Songfestivalthemata die toch vooral om liefde en zelfverwerkelijking draaien. Echte hoogvliegers leverde dat overigens niet op: afgelopen jaar zat deze redactie met de handen in het haar welke zinnen ze moest nomineren voor de Eurostory Award (beste tekstregel van het festival): het niveau viel tegen.

Dit jaar is dat gelukkig niet zo, sterker nog: vanuit tekstueel oogpunt is 2017 over het algemeen een esthetisch verantwoord jaar. Bloemrijke metaforen, sterke beelden, meer taalspel en minder dooddoeners. Daar staat tegenover dat de liedjes doorgaans inhoudelijk minder risico nemen dan voorgaande jaren. Laten we eerst eens kijken naar wat er dit jaar aan onderwerpen in de top drie bivakkeren.

Met afstand op de eerste plaats: teksten over klaar zijn voor liefde. Maar liefst negen (Australië, Azerbeidzjan, Denemarken, Israël, Malta, San Marino, Servië, Griekenland en Ierland) liedjes gaan hierover. Sommige, zoals het slimme Don’t come easy van Australië gaan erop in op hoe het is om jezelf bloot te geven: ‘I can tell by your eyes you want more than this/ But can we be much more beyond these sheets?… I used to move in fast to erase my past.’ Andere teksten zijn minder sterk, zoals Ierlands Dying to try, dat uit elkaar knalt van de algemeenheden: Take a leap of faith with me/ If you believe honestly//That I am yours and you are mine/ I know you’re scared, and so am I/ ‘Cause I know that love can be so strong”. Het nummer bevat clichés die zo genant zijn dat zelfs een vierjarige met dyslexie ze nog niet in zijn poesiealbum zou dulden.

Op de tweede plaats staan liedjes over liefdesverdriet. Zeven landen waagden zich aan dit onderwerp (Finland, Estland, IJsland, Macedonië, Letland, Portugal en Litouwen) en dat leverde in het geval van Finland en Macedonië prachtige teksten op (waarover later meer) maar ook weer wat gemeenplaatsen zoals Line van Letland, waarbij een open deur als ‘the door’s still open’ wordt gebruikt om aan te geven dat er nog steeds op een geliefde wordt gewacht.

Op nummer drie staat liefde die alles overwint, van oorlog tot haat: zes inzendingen (Albanië, Bulgarije, Oekraïne, Frankrijk, België, Armenië) buigen zich hierover. Opvallend is dat landen die recentelijk met terrorisme te maken hebben gehad, daaronder vallen. België zingt ‘All alone in the danger zone/ Are you ready to take my hand?’, Frankrijk zingt: ‘Kiss me, tell me that you love me/ Make me smile in the midst of a requiem’ en benadrukt de tijdelijke aard van angst en dood. Albanië zingt: ‘What’s the fight all for?/What’s the cost of life in this world?…Let love unite us all.’

22 van de 43 inzendingen draaien dus om de liefde in al haar facetten. Tel daar nog vier inzendingen bij die over liefde in haar algemeenheid gaan (Moldavië, Montenegro, Spanje, Zweden) en je kan stellen dat de helft van de liedjes over hartenzaken handelt. De andere helft gaat, eigenlijk net zoals ieder jaar, over hoop en doorzettingsvermogen. Wit-Rusland en Rusland zonden een tekst in waaruit geloof in de medemens de boventoon voert, bemoediging vinden we onder meer bij Kroatië, Georgië en bij ons eigen OG3NE. Oostenrijk, Duitsland, Noorwegen, Polen en Slovenië zingen over hoe belangrijk het is je eigen weg te volgen. Er zijn drie liedjes die in geen enkele categorie vallen te plaatsen. Allereerst het al vaak bediscussieerde Occidentali’s Karma van Italië, dat een satire behelst op de Westerse mens. Dan is er de inzending van Hongarije die vermoedelijk over kindsoldaten gaat en tenslotte het raadselachtige Yodel it! van Roemenië, dat tekstueel en muzikaal zo uit de bocht vliegt dat haar enige betekenis kan zijn dat Roemenië de komende tien jaar van het festival moet worden geschorst.

En zo komen we op een interessant gegeven: dat er dit jaar weliswaar qua themata niet echt spannende keuzes zijn gemaakt maar dat de teksten zelf dat vaker wel dan niet goedmaken. Ik moet denken aan wat mijn docent Taalkunde altijd al zei: ‘Een open deur is niet erg, het gaat er juist om hoe ver die nog open kan.’ In het geval van de teksten van Eurovisie 2017 bleek dat gelukkig regelmatig het geval.